OBEZİTE NEDİR?
Obezite, vücudun kullanabileceğinden daha fazla kalori tüketmesi sonucu kişinin boy uzunluğunun kilogram cinsinden ağırlığına olan oranının yani vücut kitle indeksinin 30'un üzerinde olması durumudur. Vücut kitle indeksinin (BMI), boy uzunluğuna ve vücut yapısına uygun olmaması durumudur. Obezite, karın bölgesinin ve iç organlarının yağlanması şeklinde olarak da bilinir. Vücutta yağ oranının dengesiz artışı kalp damar hastalıklarına buna bağlı olarak damar tıkanıklığına, inme ve kolesterole neden olabilir. Obezite ya da aşırı kilolu olmak nefes darlığını da beraberinde getirir.
Obezite, dünyada ve ülkemizde hızlı bir biçimde ilerleyen bir hastalıktır. Obezite oranları her geçen gün artmaktadır. Obezite, ortalama yaşam ömrü uzadıkça hayat kalitesini düşüren, insanların üretim kapasitelerini azaltan ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir.
Sağlıklı Beslen, Egzersiz Yap, Sağlıklı Kiloda Kal”
OBEZİTENİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Obezitenin ilk ve en belirgin belirtisi vücuttaki yağlanma oranının artmasıdır. Obezitenin gelişmesiyle beraber görülen belirtiler şöyle sıralanır:
1. Bel çevresinde yağ birikmesi
2. Uyku apnesi, horlama ve uyumada güçlük
3. Sürekli ve aşırı terleme
4. Nefes darlığı
5. Fiziksel aktivitede güçlük
6. Devamlı halsiz ve yorgun hissetme
7. Döküntü, sivilce ve enfeksiyon gibi cilt sorunları
8. Eklem ve sırt ağrıları
9. Aşırı kiloya bağlı bacak ağrıları
10. Depresyon ve sosyal izolasyon gibi psikolojik sorunlar
11. Sıcağa karşı tahammülsüzlük
OBEZİTE NEDEN OLUR?
Obezite, psikolojik problemler ya da hormonal etkenler nedeni ile ortaya çıkabilir. Ancak bu hastalığın oluşmasındaki en büyük etken hareketsiz yaşam ve sağlıksız beslenme. Obeziteye neden olan tüm sebepleri şöyle sıralamak mümkün:
1.Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
2.Fiziksel aktivite yetersizliği
3.Yaş, cinsiyet eğitim düzeyi, sosyo-kültürel etmenler, gelir durumu
4.Hormonal ve metabolik etmenler
5.Genetik, psikolojik etmenler
6.Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
7.Sigara ve alkol kullanma alışkanlığı
8.Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.)
9.Doğum sayısı ve sık doğum aralığı
10.Anne sütünün yetersiz alınması
Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
Yağlı besinler tüketmek, fast-food gıdalarla beslenmek ve bu durumu alışkanlık haline getirmek vücudun yağ oranının artırarak obeziteye zemin hazırlar.
Fiziksel aktivite yetersizliği
Hareketsizlik ya da düzenli olarak spor yapmamak, sağlıksız beslenmeyle beraber desteklenerek vücudun yağ yakmamasına neden olarak obezite hastalığını oluşturur.
Yaş, cinsiyet eğitim düzeyi, sosyo-kültürel etmenler, gelir durumu
Kişinin eğitim düzeyi, yaşadığı bölge, çevresindeki kültür, gelir durumu ve cinsiyeti çeşitli sorunları da beraberinde getirerek obezitenin oluşmasına neden olabilir.
Hormonal ve metabolik etmenler
Vücuttaki hormonal dengesizlik ve metabolizmanın yavaş çalışmasına bağlı olarak kişinin vücudu yağ yakmada güçlük çeker ve kişinin fazla kilo almasına neden olur. Hormonal dengesizliklerden kaynaklı olarak kullanılan ilaçlar iştah açarak obeziteye sebebiyet verebilir.
Genetik, psikolojik etmenler
Depresyon başta olmak üzere, anksiyete, duygu durum bozuklukları obezitenin ortaya çıkmasındaki temel etmenlerdir. Özellikle sosyal çevre, aile ilişkileri de obeziteye neden olabilir. Aile geçmişinde obezite hastalığının olması da risk oluşturur.
Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
Sürekli olarak düşük kalorili diyetler yapmak yaşın etkisiyle beraber metabolizma hızının azalmasına neden olabilir. Hareketin de az olduğu durumda kilo almalar ortaya çıkar ve obeziteye sebebiyet verir.
Sigara ve alkol kullanma alışkanlığı
Sigara kullanan kişilerde obezite görülme sıklığı 1,2 kat daha fazla olarak bilinir. Sigara içen kişiler daha çok yemek yeme potansiyeline sahip olarak kilo alabilir. Kilo almanın artmasıyla beraber obezite geliştirebilirler.
Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.)
Kronik hastalıklara karşı kullanın bazı ilaçlar iştah açarak kişinin kilo almasına neden olabilir. Özellikle psikolojik sorunlara karşı kullanılan antidepresanlar dikkat edilmediği durumda kilo alınmasına neden olur.
Doğum sayısı ve sık doğum aralığı
Doğum sayısının artması doğum aralığının azalmasıyla kadınlarda kilo artışı yaşanarak obeziteye zemin hazırladığı görülür.
Anne sütünün yetersiz alınması
Anne sütünden yeterli oranda alamamaktan kaynaklı olarak bağışıklık sisteminin zayıf olması, metabolik ve hormonal süreçlerin iyi gelişememesi obeziteye sebebiyet verebilir.
OBEZİTE TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Obezite teşhisi en pratik olarak Beden Kitle İndeksi’nin hesaplaması sonucuna göre konulur. Hastanın öyküsü, yaşadığı problemler hekim tarafından dinlenir. Beden Kitle İndeksi’nin yanında bel çevresinin ölçümü önemlidir. Çünkü bu rakam obeziteye bağlı oluşabilecek hastalık riskini değerlendirmede yardımcı olmaktadır.